Kilka słów o… chitendze. Chitenga – afrykański materiał, który charakteryzuje się różnorodnymi wzorami i kolorami. Jednostkowa długość, jaką można kupić, to dwa metry. Cena takiego kawałka uzależniona jest od jakości produktu. Waha się od 12 Kwacha (około 5 złotych) do 40-45 Kwacha (16-18 złotych).
Chitenga ma wiele zastosowań. Podczas mojego kilkumiesięcznego pobytu w Zambii zdołałam zaobserwować kilka z nich:
Element stroju damskiego
Jest to tradycyjny element stroju dziewczynek, panienek i dojrzałych kobiet. Wciąż powszechny, choć powoli zastępowany przez sukienki i spódnice rodem z Chin.
Chusta do noszenia dzieci
Bardzo prosta w obsłudze. Dziecko umieszcza się na plecach w popularnej pozycji “na barana”. Materiał przewiązuje się przez ramię noszącego i robi się węzełek z przodu.
Torebka
Przewiązana tak samo jak chusta do noszenia dzieci. Zamiast malucha umieszcza się w niej słodkie ziemniaki, arbuzy, drewno, mąkę kukurydzianą lub cokolwiek innego, co trzeba przetransportować na plecach.
Krążek na głowę amortyzujący ciężar
Afrykańczycy przenoszą na głowie najrozmaitsze ciężary. Na bazarku i ulicach miasta spotkać można dziewczynki i kobiety z tacami na głowach. Na tacach spoczywają różne produkty: banany, pomarańcze, orzeszki ziemne, jajka… Ostatnio widziałam na takiej tacy ułożone równiutko, w rządku… pieczone myszy (przysmak)! Aby ciężar nieco zamortyzować bezpośrednio na głowę kładzie się zwinięty z chitengi krążek, dopiero na niego ciężką tacę lub koszyk.
Szmatka
W Kabwe ciągle się kurzy. Pył dostaje się do domów, szkół, kościoła, urzędów. Aby zadbać o czystość swoich ubrań, każda szanująca się kobieta nosi ze sobą kawałek chitengi. W razie potrzeby może wytrzeć nią zakurzone siedzisko i spokojnie usiąść.
Materiał dla krawca
Krawców w Kabwe jest naprawdę wielu. Na bazarkach, chodnikach lub w wynajmowanych pomieszczeniach rozstawiają swoje maszyny. Szyją mundurki, sukienki, koszule, spódnice, spodnie… Nie zwracają większej uwagi na to, czy coś jest wykrojone równo, zszyte dobrze i czy ma wszystkie guziki. Najważniejsze, że jest.
Ponadto chitenga jest wykorzystywana jako osłona od deszczu, prześcieradło lub przykrycie, obrus, zasłonka, ręcznik, dywan lub narzutka na ramiona w chłodne dni.
Paulina Daniluk
Kabwe, Zambia
